Zo het is tijd om mijn allergische reactie op het afnemen van de toetsen van het leerlingvolgsysteem van CITO bij kleuters van me af te schrijven. Het is januari en dat betekent dat er op de basisschool de leerlingvolgsysteemtoetsen aan de beurt zijn. Het zijn toetsen die 2 keer per jaar afgenomen worden elk schooljaar en die dan de ontwikkeling van het kind bijhouden de gehele schoolloopbaan.
Ik las zojuist een artikel voor leerkrachten met de do’s en dont’s voor leerkrachten tijdens het afnemen van deze toetsen bij kleuters. Een van de punten was het volgende:
Don’t: “Die arme kleutertjes zijn nog helemaal niet toe aan deze toets!”
Kleuters zijn niet zielig. Het zijn ook geen wezens die nog niets kunnen. Het maken van dit boekje is ook écht niet schadelijk voor ze, dat durf ik wel te zeggen! Er zijn wel dingen rond de CITO die mijn wenkbrauwen doen rijzen, maar puur het maken van dit werkboekje… nee, dat is niet schadelijk.
De schrijfster van dit artikel geeft ook duidelijk aan dat ze het niet echt eens is met het afnemen van deze toets! Maar door een aantal do’s en don’ts op een rij te zetten, probeert ze de leerkrachten toch de beste tips mee te geven om dit moment zo min mogelijk beladen te maken.
Ze heeft natuurlijk vooral niet dit artikel geschreven met de bedoeling dat iemand daar haar kritische mening over gaat geven en dat is dan ook zeker niet de bedoeling. Echter de bovenstaande quote roept bij mij wel een bepaald gevoel op. HET gevoel wat ik ook altijd kreeg tijdens het afnemen van de toets ten tijde van mijn periode als kleuterjuf. Het riep bij mij altijd weerstand op en ik vond sommige kleuters WEL zielig. En oke het zal wellicht niet fysiek schadelijk zijn, maar in mijn ogen is het voor sommige kinderen wel HET begin van faalangst. En er zijn kinderen die het WEL leuk vinden en graag in zo’n boekje willen werken, dat hoor je mij ook niet zeggen. Maar ik heb met eigen ogen gezien dat kinderen dichtklappen.
Groep 1 kent vaak de leesrichting nog niet en wat nu als de juf zegt: ” wijs het 3e plaatje aan!” WELK plaatje is dan het 3e???? De 3e van links of de 3e van rechts?? En voordat je daar aan uit bent als kleuter, is het al weer tijd voor de volgende opdracht. Kun je jezelf iets voorstellen bij dat gevoel?
En niet alleen de kleuters zijn zielig, de leerkrachten ook hoor! Ik zal je even in het kort uit proberen te leggen wat het alleen al op het gebied van organisatie met zich meebrengt:
* Er moeten boekjes gekopieerd worden, voor alle kinderen 2 (taal en ordenen) en eigenlijk is het voor de kinderen fijner om gewoon de kleurenboekjes te maken (aangezien hier ook vragen over gaan) maar hier is vaak geen geld voor.
* Alle namen moeten alvast op de boekjes gezet worden.
* Er moeten voor alle kinderen geslepen potloden en kartonnetjes klaarliggen. De kartonnetjes zijn om naar beneden te schuiven zodat ze beter weten bij welke vraag ze zijn gebleven.
* Elke toets wordt in 2 delen afgenomen aan ongeveer een halve groep. Dus je hebt elk toetsmoment ook een halve groep die niet getoetst wordt, wat doe je daar mee? Met een beetje geluk krijg je daar vervanging voor, maar daar is niet altijd geld voor dus zul je het met je parallelcollega op moeten lossen dat jullie gaan buiten spelen met de rest van alle kinderen of zo. (en dan hopen dat het niet regent)
* Alle tafeltjes moeten in de toetsopstelling komen staan wat je al die keren klaar moet zetten.
* De afnamemomenten duren ongeveer 3 kwartier PER keer.
* Dan moeten alle toetsen worden nagekeken
* Je moet een foutenanalyse maken
* Vervolgens een handelingsplan schrijven en gaan remediëren
* Ow ja en als er zieken waren, zullen die nog even ergens tijdens een andere werkles tussendoor de toets moeten maken.
* Als er kinderen gaan huilen omdat ze het niet meer weten (en JA dat heb ik zelf ECHT meegemaakt) mogen ze stoppen, maar moeten ze het vervolgens een keer individueel met de leerkracht maken omdat het wellicht aan de toetsopstelling of vraagstelling lag.
En nu maak ik het ECHT niet meer overdreven dan het in werkelijkheid is! Als je alleen al kijkt naar het werk wat de leerkrachten er mee hebben en welke mate van flexibiliteit het vraagt van jongen kinderen…… En als je dan kijkt wat je er werkelijk uit kunt concluderen….. WEINIG zeer WEINIG. Oke de slimmeriken zullen hier laten zien dat ze goed zijn, maar de kinderen die laag scoren???? Dat kan aan 101 dingen liggen. Misschien is er een konijn dood gegaan, hebben ze slecht geslapen, hebben ze het drukker met de dingen die buiten gebeuren, klappen ze dicht, weten ze niet wat ze aanmoeten met het boekje en met het “alleen” aan een tafeltje zitten, hebben ze nog niet zo’n lange concentratieboog, hebben ze honger, willen ze eigenlijk liever spelen……en zo kan ik nog wel even door gaan.
Als kleuterleerkrachten, i.p.v het bovenstaande, tijd kunnen maken om gericht te observeren, krijgen ze een VEEL realistischer beeld van de ontwikkeling van een kind. En als er opvallende dingen zijn, kun je als leerkracht nog verder gaan kijken of je er toetsen op los wilt laten enz.
En JA ik weet ook wel dat het ” gewoon ” moet…… en dat eigenlijk de meeste leerkrachten er op tegen zijn. Maar ik kan het niet laten om me er toch keer op keer tegen te verzetten. WIE kan mij overtuigen dat de uitslag van deze toets het meer dan de moeite waard maakt, om al het bovenstaande voor lief te nemen? Ik hoor het graag.
Zoals jullie inmiddels weten, ben ik erg begaan met kinderen die een gebrek hebben aan zelfvertrouwen en faalangstig zijn. De producten die ik verkoop op mijn webshop hebben hier ook allemaal mee te maken. Maar ik zou willen dat dat eigenlijk niet nodig zou zijn! We kunnen toch proberen om kinderen een goede basis te geven op het gebied van vertrouwen. En wat denk jij wat het met een kind doet als het tijdens zo’n toetsmoment gewoon NIET weet wat er van hem verwacht wordt, maar het niet durft te vragen? JUIST Het eerste krasje op de LP met zelfvertrouwen is gemaakt………
En ik weet ook heus wel dat kinderen ook om moeten leren gaan met zulke momenten, maar wat mij betreft zeker niet op zo’n jonge leeftijd! Maar daarmee suggereer ik zeker niet dat kleuters “wezens zijn die niks kunnen” integendeel, kleuters kunnen zo ontzettend veel, alleen krijgen ze daar de kans niet voor om te laten zien of te ontwikkelen.
Investeer in groep 1 en 2 alstublieft op de creatieve en sociale kwaliteiten, daar hebben zowel de kinderen, leerkrachten en ouders profijt van. Deze vaardigheden worden namelijk NIET getoetst in welke toets dan ook. Deze dingen moet je als leerkracht willen zien en voelen! En gelukkig willen de meeste leerkrachten dit heel graag…….
Fijne dag en delen mag!
Groetjes,
justmeiself 
Hallo Suus,
Wat beschrijf je het weer geweldig! Ik ben het eens met wat je schrijft, maar toch moeten we er als juf altijd aan geloven. Gisteren hebben we inderdaad de toets van rekenen afgenomen. Marianne die een extra dag terugkwam, alles klaargezet, de hele dag toetsen afnemen, ook bij kinderen die pas in december op school zijn gekomen, gisterenavond tot half 11 nagekeken, observatielijsten aangevuld… en nu heb ik de toets nog niet eens ingevoerd, moet ik het handelingsplan nog evalueren en moet er nog een nieuw groepsplan komen.
Leuk om kleuterjuf te zijn!!! Ik heb thuis onze Niek en hij zit ook in groep 1. Best frustrerend, want ik weet wat ze tijdens de toets gaan vragen en ook weet ik dat hij daar bijvoorbeeld nog helemaal niet aan toe is. Een cijfer?!?! Moet je die al kennen? Misschien laat hij op school iets zien, maar hier nog helemaal niet. Ben nieuwsgierig hoe hij het doet, maar weet bijna het antwoord al.
Wat een geweldige webshop heb je er neer gezet. Zei afgelopen maandag nog tegen Monique hoe geweldig het is, hoe jij de draad hebt opgepakt en compleet een andere richting bent ingegaan. Hiervoor moet je lef hebben! Ik vind het geweldig voor je en ben erg trots op je! Ik weet natuurlijk hoe je je de afgelopen jaren hebt gevoeld en het zelfvertrouwen dat je nu uitstraalt! FANTASTISCH!
Groetjes Judith.
LikeLike
oooo juudtje tnx voor je lieve berichtje!!! We moeten snel maar eens daten!!! 😉
LikeLike
Hoi Suzanne,
Heel herkenbaar en helemaal waar!!
Mede daarom vind ik het niet meer leuk om in het onderwijs als kleuterjuf te werken.
Maak dat de inspecteur maar eens wijs!
LikeLike
Nou idd!!! Het is zo verschrikkelijk dat mensen over dingen beslissen die niet uit de praktijk komen! Maar hier is niet tegen te vechten lijkt wel! Het is OF accepteren OF uir het onderwijs stappen! Zooo jammer eigenlijk he?
LikeLike
Weer een erg mooie en goeie lap tekst Suzanne!
GOED leesvoer, zelfs voor een vrouw die niet graag leest, zit ik tot aan het laatste woord helemaal in jouw tekst; ik begrijp het, ik voel het en ookal zit ik zelf helemaal niet in het onderwijs (ook nooit gezeten) maar ben ik wel 100% mama die graag meedenkt/voelt.
Xx
LikeLike
Haha nou dat beschouw ik als een compliment!!!! Tnx!!!!
LikeLike
Helemaal mee eens Suus.
Blijven kijken naar kinderen en zoals wij dat op de opleiding leerden: “leren observeren” neem en geef jezelf daar de tijd voor, iedere dag!
Gelukkig toetsen wij alleen de kk van groep 2 wat al wat meer lucht geeft gelukkig!
Complimenten voor het schrijven van je artikel Suzanne! Geweldig!
groetjes Wilma
LikeLike
Tnx wilma!!! Alleen groep 2 is al een hele vooruitgang idd!! Xx
LikeLike
Hoi,
Ik ben kleuterjuf én zorgjuf. Ik sta helemaal niet achter toetsen bij de kleuters! De andere juffen vinden dit wel belangrijk om zo te kijken waar ze in de klas nog extra aan ‘moeten werken’. Verschrikkelijk vind ik het.
Het geeft mij ook altijd een vreemd gevoel… Wat moet dat dan niet voor de kleuters zelf zijn?
Groetjes,
Leena.
LikeLike
Inderdaad een hele organisatie! Gelukkig hoeven wij in januari de toets voor groep 1 niet te maken.
Uiteindelijk MOET je maar één toets maken van de inspectie. Observeren (en handelen) is inderdaad veel belangrijker dan alles in mooie overzichten en plannen te zetten. DOEN daar gaat het om.
Gelukkig zien onze directeur en IBer dit ook.
LikeLike
Goed nieuws mensen!
Voorheen moest je van de inspectie éénmaal in de hele kleuterperiode de CITO afnemen.
Dit is veranderd!!!! De CITO voor kleuters is sinds vorig jaar niet meer verplicht. Dus kaart het aan bij je directie en ga ervoor! Het roer moet om en daar kunnen we zelf aan meewerken!!!
Succes
LikeLike
Enig idee of dit ook zo is voor België?
Groetjes!
LikeLike
Even een reactie vanuit de kant van een ouder van een leerling die in groep 2 zit. Ik lees vooral dat de organisatie een probleem is. Persoonlijk denk ik dan. Dat heeft weinig met de inhoud te maken. Zoals veel werknemers, er moeten wel eens werkzaamheden worden uitgevoerd die je zelf niet leuk of onnodig vind. De toetsen zijn twee keer per jaar. Kom op…dat overleef je wel als leerkracht.
De toetst. Persoonlijk vind ik, als het ouder, het een mooi middel om te zien of mijn kind achter, gemiddeld of voor loopt t.a.v het landelijke gemiddelde. Mijn kind wijkt daar nogal vanaf. De toetst onderbouwd de observatie van de leerkracht en de indruk die wij (ouders en opa en oma) ook hebben gekregen van onze kleuter. Deze drie indicaties duiden op dezelfde afwijking. Er is besloten om aan deze signalen aandacht te besteden. Mijn kind gaat nog steeds met plezier naar school en dat is in mijn optiek erg belangrijk. Verder ervaart onze kleuter de toets niet als een toets. Hij is redelijk vaak bang voor nieuwe situaties. Hij heeft bij vlagen enige mate van faalangst. De lerares geeft aan dat ze een werkje gaan doen, dit zoals ze iedere dag doen. De kleuters merken er niks van. Het is gewoon een werkje. Navraagt leert dat onze kleuter het zelfs leuk vond.
Persoonlijk vind ik het goed middel om meerdere signalen te onderbouwen. Verder moet er ook niet te krampachtig mee omgegaan worden.
LikeLike
Hoi Roel,
Bedankt voor reactie! Het is helemaal waar dat de organisatie “los” staat van de inhoud van de toetsen! En dat “overleef” je als leerkracht idd heus wel! Maar ik persoonlijk vind dat er dus wederom een heleboel tijd verloren gaat aan organisatie en administratieve dingen! Dit gaat gewoon echt wel degelijk ten kostte van de tijd die je gericht aan kinderen kunt besteden. En nu is het toevallig Cito maar er is gewoon ONGELOOFLIJK veel werk wat er naast het lesgeven nog op een leerkracht z’n bordje komt! Hier hebben echt de meeste ouders geen benul van (en dat hoeft ook niet) . Het is daarom in mijn ogen zaak dat er kritisch gekeken wordt naar dingen die “weg” gelaten zouden kunnen worden! En je geeft terecht aan dat CITO vermoedens van een leerkracht kan bevestigen. Maar waarom is dat nodig? Een goede kleuterleerkracht signaleert dmv van gericht te observeren. En als er idd dingen zijn die opvallen, is het prima dat dit nader wordt bekeken, maar geloof mij, daar heb je vele andere middelen voor om te bevestigen. En ok met CITO zie je idd hoe je kind scoort ten opzichte van het landelijk gemiddelde? Maar ik vraag me af waarom je dat zo graag wil weten? WAT is het landelijk gemiddelde? Jouw kind is uniek en heeft de hulp, begeleiding en uitdaging nodig op zijn niveau! En niet op CITO-niveau, maar vooral op sociaal-emotioneel niveau! Is het niet belangrijker dat er gekeken wordt naar waar zijn talenten liggen?
Ik weet dat er een heleboel kinderen het leuk vinden om in het boekje te werken. Vooral groep 2-ers vaak, maar ik heb het juist over de kinderen die er wel “last” van hebben dat ze in een boekje moeten werken zonder dat ze daar aan toe zijn!
Maar het is prima om te verschillen van mening uiteraard! Het is fijn dat je als ouder het niet als vervelend ervaart!
LikeLike
Helemaal mee eens! Ik heb ze ook weer af moeten nemen en vindt het verschrikkelijk. Ik was opgelucht dat ze goed hadden gescoord, maar eigenlijk is dat triest. Nu moet er weer een groepsplan komen en de onderdelen die bij sommige kinderen zwak zijn moeten extra worden geoefend, pffffff. Arme kinderen! We stomen ze zo jong mogelijk klaar voor groep 3 terwijl de meesten daar nog niet aan toe zijn. Laat ze lekker spelen daar leren ze ook ontzettend veel van. Ze moeten zoveel! Top dat je dit elke keer weer onder de aandacht brengt!
LikeLike
Helemaal met je eens, ondertussen nemen wij al meer dan 10 jaar geen Cito’s af bij groep 1 en 2. Door gerichte observaties en aanbieden van spel en opdrachten kun je duidelijk de ontwikkeling van de kleuters volgen en daar bij aansluiten. En…. Onze inspecteur accepteert het. Wel met een stevige onderbouwing en met een goed alternatief. Groetjes en succes.
LikeLike